Hoe je perfectionisme je kan tegenwerken + tips
Gepubliceerd op 5 oktober 2012 door Petra van Reek
Ben jij iemand die het liefst foutloos werkt? Iemand die bij zichzelf en/of anderen altijd ziet wat er beter had gekund? Grote kans dat je een sterke Perfectionist in je hebt. Ik zeg met opzet niet dat je een perfectionist bent, want dan doe ik je tekort en dat wil ik niet. Daarom spreek ik liever over je (innerlijke) Perfectionist. Dat geeft ruimte voor meer kanten die je waarschijnlijk wel in jezelf herkent, zoals de: Doener, Denker, Levensgenieter, Pleaser, Pusher, Controleur, het Innerlijke Kind en misschien nog wel meer. Elk mens herkent deze 'types' vaak in meer of mindere mate bij zichzelf.
In dit artikel kun je je Perfectionist eens onder de loep nemen. Wie is het? Wat zijn zijn kwaliteiten? Wanneer heb je last van hem? En wat kun je doen om meer grip op hem te krijgen? Ik zeg nu steeds 'hem', maar het kan natuurlijk net zo goed 'haar' zijn. Dat moest ik nog even zeggen van mijn eigen Perfectionist. ;-)
Die van mij bemoeit zich dus nu al met deze tekst. Waar bemoeit die van jou zich mee?
In hun boek 'Ik (k)en mijn ikken' schrijven Karin Brugman, Judith Budde en Berry Collewijn over (o.a.) de Perfectionist:
'Je Perfectionist wil dat je alles in je leven perfect doet. Hij heeft een ideaalplaatje in zijn hoofd en daar moet jij te allen tijde aan voldoen. Hij wil dat je er volmaakt uitziet, een toprelatie hebt, foutloos werkt, je kinderen fantastisch opvoedt en je huis tot in de puntjes op orde hebt. Je Perfectionist verdraagt niet dat anderen zien dat je onvolmaakt bent. Hij is bang dat je dan kritiek krijgt en niet serieus genomen wordt of niet voor vol wordt aangezien. Hij wil voorkomen dat je door de mand valt. Als jij maar heel erg je best doet, kun je in ieder geval niet bekrititseerd worden. Helaas heeft je Perfectionist niet door dat het menselijkerwijze onmogelijk is om aan zijn ideaalbeeld te voldoen. Het kan immers altijd beter. Te veel perfectionisme gaat ten koste van genieten wat er al is. Bovendien kost het ontzettend veel tijd en het ondermijnt je zelfvertrouwen. Zodra iemand iets op je aan te merken heeft, schiet je Perfectionist in de stress. 'Zie je wel: dat had beter gemoeten!' (...) Als alles klopt, is je Perfectionist gerust.'
Je Perfectionist wil dus dat jij alles perfect doet en zorgt daarmee voor kwaliteit. Een 'hard core Perfectionist' wil niet alleen dat je het perfect doet, maar ook dat je het bent. En daarmee legt hij de lat zo mogelijk nóg hoger. Met het risico dat je jezelf volledig uitput en een burnout (reëel) op de loer ligt. Dé burnout-coacktail bestaat namelijk uit drie ingrediënten: een sterke Perfectionist, Pleaser en Pusher.
Denk je als gepassioneerde professional: 'Mij overkomt dat niet, want ik vind mijn werk leuk en krijg er energie van'? Realiseer je dan dat je eerst in vuur en vlam moet hebben gestaan om opgebrand te kunnen raken.
Wat kun je doen om te voorkomen dat je wordt geleefd door je Perfectionist (of genoemd trio)? Of hoe krijg jij de regie over je leven weer terug als je al door hem (of hen) geleefd wordt?
Tip 1: Bedenk goed voor wie je het doet
Je Perfectionist vindt dat je voor perfectie moet gaan. Maar wat wil je klant/opdrachtgever of manager? Ik hoor (hr-)managers vaak zeggen dat hun professionals geen '10' hoeven te leveren, maar dat een '7' volstaat. Sterker nog, ze hebben liever dat je voor die '7' gaat, omdat je dan sneller bent en meer tijd hebt voor ander werk. Als jouw (hr-)manager dit ook al eens tegen je gezegd heeft, vraag je dan eens af voor wie je al die exra moeite aan het doen bent terwijl niemand er op zit te wachten. Waarschijnlijk doe je het uitsluitend voor jezelf. Dit kan confronterend voor je zijn, maar het helpt je misschien om de lat wat lager te leggen.
Tip 2: Vergeet je lichaam niet
Je Perfectionist kan je zo aan het werk houden dat je je lichaam niet meer voelt en vergeet voor jezelf te zorgen. Je drinkt en eet niet, je gaat niet naar het toilet of je voelt niet dat de spanning in je nek en schouders oploopt door je verkrampte werkhouding. Pas als je maag hard begint te knorren of je flinke hoofdpijn krijgt, ga je lunchen. Maar tot je schrik zie je dan dat het al 14.30 uur is! Herkenbaar? Zet een wekker voor je pauzes en neem dan ook even rust. Of maak met een collega de 'harde' afspraak om op vaste tijden even naar buiten te gaan. Je zult merken dat je daarna veel scherper bent en minder klachten ontwikkelt. Onderzoek door TNO bevestigt hoe gezond de 'lunchwalk' is.
Tip 3: Luister eens wat vaker naar de tegenhanger van je Perfectionist
Je Perfectionist zal vaak zeggen: 'Nog even afmaken' en dan duurt het nog een uur in plaats van vijf minuten. De mensen in je omgeving kunnen dit zat worden, maar waarschijnlijk zit er ook wel een 'ikje' in jou dat genoeg heeft van dit gedrag. Misschien heb je die kant een beetje verstoten, maar schreeuwt hij om aandacht. Wie is het en wat wil die kant van jou? Vaak is het de tegenhanger van de Perfectionist, een kant die liever energie krijgt dan weggeeft. Een kant die houdt van ontspannen en een hekel heeft aan alles wat 'moet'. Misschien wil die wel even eten of naar buiten gaan. Als je een sterke Perfectionist hebt en een burnout wilt voorkomen kan het geen kwaad om eens wat vaker naar deze kant te luisteren. Want van hard werken wordt niemand ziek, maar van te weinig ontspannen wel.
Kun je wat met deze tips? Ik ben benieuwd en lees je reactie graag op mijn blog. Mijn Pleaser zal je dankbaar zijn. ;-)
© Petra van Reek | IK-werk
Reacties
Deel opties
Warning: sizeof(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /var/www/vhosts/ikwerkcoaching.nl/httpdocs/scripts/pages/blogItem.php on line 47
Plaats een reactie:
"Ik leer hardwerkende professionals hoe ze met meer ontspanning, energie en plezier kunnen (samen)werken en (hr-)managers hoe zij kunnen bijdragen aan de bevlogenheid en duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers." 
