Feestdagen met familie? Zo wordt het écht leuk!
Gepubliceerd op 19 december 2012 door Petra van Reek
Tijdens het laatste blok van de opleiding tot allround Voice Dialogue Coach viel mij op hoeveel mensen opzien tegen familiebezoek tijdens de kerstdagen. Al die sociale verplichtingen als je eigenlijk toe bent aan rust na een jaar hard werken. En dan ook nog die opgelegde vrolijkheid en gezelligheid, terwijl je je misschien juist moe of somber voelt. Ik zag menig gezicht betrekken toen we het hadden over ieders kerstplannen. En dan te bedenken dat we allemaal ervaren coaches, trainers en psychologen zijn!
Het herinnert me aan een grappige uitspraak op een Loesje-kalender jaren geleden: 'Als je denkt dat je verlicht bent, ga dan eens een weekend bij je ouders logeren.' Ja, zo'n logeerpartij triggert natuurlijk wel wat! Zodra je bij je (schoon)familie bent, voel je je weer een rebelse puber en beland je weer in dezelfde discussies als vroeger. Of je merkt dat je juist ontzettend aan het pleasen bent om de sfeer maar niet te bederven. Kortom, je voelt je onvrij. Hoe kan dat nou? In dit artikel beantwoord ik deze vraag en geef ik je dé tip hoe je het écht leuk kunt hebben met elkaar. Tijdens de feestdagen en daarna.
Maar voordat ik dat doe, wil ik je eerst even kort uitleggen wat Voice Dialogue en de 'psychologie van de ikken' inhoudt. Want vanuit deze invalshoek wil ik deze vraag graag beantwoorden.
Voice Dialogue is een methode voor persoonlijke ontwikkeling die ontwikkeld is door het psychotherapeuten-echtpaar Hal en Sidra Stone in de jaren zeventig. Zij gaan er, net als Jung, van uit dat elk mens bestaat uit meerdere 'ikken' en dat we al die ikken overal met ons meedragen. Veelvoorkomende ikken zijn: de Pleaser, de Perfectionist, de Pusher, de Denker, de Levensgenieter, het Innerlijke Kind en de Innerlijke Criticus. Maar er zijn er ontelbaar veel meer! Het zijn allemaal subpersonen in jezelf zijn met een eigen stem, eigen wil, eigen gevoelens en eigen gedrag. Met Voice Dialogue kun je in gesprek komen met al die verschillende ikken in jezelf. Doel daarvan is dat je ze leert herkennen en door een proces van bewustwording weer keuzevrijheid ervaart. In plaats van onbewust geleefd te worden door enkele ikken in jezelf, die andere ikken in jou verstoten en daarmee jouw gedragsrepertoire behoorlijk beperken.
Kun je je hier iets bij voorstellen? Zo niet, dan kan het helpen als je je persoonlijkheid ziet als een bus vol ikken. Alle subpersonen zijn passagiers en jijzelf zit als chauffeur achter het stuur. Denk je. Maar vaak is het één subpersoon die de bus bestuurt zonder dat je dat door hebt (of het zijn er een paar). Bijvoorbeeld je Pleaser die wil dat iedereen het naar zijn zin heeft, maar jouw behoeftes voor het gemak vergeet. Of je Pusher die voortdurend wil dat je méér doet en opschiet. Als je deze ikken sterk hebt ontwikkeld, belanden de subpersonen die meer houden van rust en genieten automatisch achterin de bus. Met als gevolg dat je niet meer weet hoe je moet ontspannen of wat je werkelijk wilt in het leven.
Hoe subpersonen een rol spelen in de aanloop naar de feestdagen: een (wellicht herkenbaar) voorbeeld.
Het is de week voor kerst en je bent druk bezig met het afronden van je werkzaamheden voor de kerstvakantie. Het lukt je moeilijk geconcentreerd te blijven, want je hebt een vol hoofd. 'Niks vergeten en geen fouten maken' zegt je Perfectionist. 'Kunnen we niet nu al stoppen met werken? Ik heb geen zin meer en wil relaxen' zegt je Levensgenieter. 'Nee, nog even doorgaan, het is bijna af' zegt je Pusher. 'Ook tijd inplannen om morgen op elke kerstkaart nog een persoonlijke tekst te zetten', zegt je Pleaser. Tja, en wat doe je dan? In mijn geval: doorwerken, hoe moeizaam het ook gaat. Ik heb een sterke Pusher. ;-) En daardoor helaas ook nog wel eens een stijve nek. :-(
Als je dit zo leest en herkent, zou je bijna denken dat je een meervoudige persoonlijkheidsstoornis hebt. Maar wees gerust, dat is niet zo. Iedereen heeft dit. Het is normaal. Nogmaals: het is de kunst om de verschillende ikken te (h)erkennen en er zelf weer de regie over te krijgen.
Nu terug naar de vraag aan het begin van dit artikel.
Hoe komt het nou dat je tijdens familiebezoek soms ineens 'jezelf verliest' en belandt in oude patronen?
Het heeft vaak alles te maken met bindingspatronen, één van de pijlers uit het gedachtegoed van de Stones. Bij een bindingspatroon neemt (vaak onbewust) een subpersoon het stuur van je persoonlijkheid over, zowel bij jou als bij de ander. Je kunt dan alleen nog maar op de ander reageren met de manieren van deze subpersoon. Op zich is er niks mis met bindingspatronen, tenzij je er last van hebt. Dan is er sprake van een negatief bindingspatroon.
Terug naar het kerstvoorbeeld om een (mogelijk herkenbaar) negatief bindingspatroon te illustreren. Je moeder belt je op en zegt vanuit haar Aandachtvragende Ik: "Je komt toch wel hè met Eerste Kerstdag?". Je bent moe en eigenlijk wil je die dag thuisblijven, maar voordat je er erg in hebt zegt jouw Pleaser: "Ja, natuurlijk mam. Hoe laat schikt het?". En dan is het Eerste Kerstdag. Je bent bij je ouders en je voelt je moe en gespannen. Maar in plaats van dat te zeggen, trek je je terug en word je stil. Tijdens het kerstdiner is je moeder jouw afwezige gedrag zat en zegt ze op felle toon tegen je: "Wat ben jij ongezellig vandaag zeg!". Die opmerking raakt je en maakt je verdrietig. Maar in plaats van dat te zeggen, word je boos en verwijt je haar dat ze alleen maar met zichzelf bezig is. Daarop reageert zij kwaad en zegt dat je naar jezelf moet kijken, omdat zij degene is die voor dit diner dagen in de keuken heeft gestaan. Kortom: vuurwerk aan tafel. Gezellig.
Herkenbaar? Dit wil je natuurlijk voorkomen, maar hoe doe je dat?
Hier dan eindelijk dé tip om het écht gezellig te houden tijdens de feestdagen: neem naar je familie ook je verstoten ikken mee (de subs achterin je bus) en spreek je behoefte uit. Volgens de psychologie van de ikken hoef je in een bindingspatroon niet lang naar je verstoten ikken te zoeken. Want de ander heeft hem achter het stuur van zijn bus zitten! In bovenstaand voorbeeld heb je dus jouw Aandachtvragende Ik verstoten, de kant in jou die behoefte heeft aan rust. En hoe meer jij die kant verstoot, hoe meer de ander die Aandachtvragende Ik laat zien. Want ikken polariseren volgens de Stones. Om dus irritatie over en weer te voorkomen kun je het best zelf zorgdragen voor jouw verstoten kanten, dan hoeft de ander die niet voorin zijn bus te zetten. Hoe je dat concreet doet in dit voorbeeld? Heel simpel. Zeg gewoon eerlijk tegen je (schoon)moeder dat je moe bent. Ga wel bij haar op bezoek als je Pleaser dit wil, maar niet heel de dag zodat je ook tijd hebt om uit te rusten. Wedden dat het dan toch nog leuk wordt? Ik lees je reactie graag op deze blog en wens je gezellige feestdagen en alle goeds voor 2013!
© Petra van Reek | IK-werk
Reacties
Deel opties
Warning: sizeof(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /var/www/vhosts/ikwerkcoaching.nl/httpdocs/scripts/pages/blogItem.php on line 47
Plaats een reactie:
"Ik leer hardwerkende professionals hoe ze met meer ontspanning, energie en plezier kunnen (samen)werken en (hr-)managers hoe zij kunnen bijdragen aan de bevlogenheid en duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers." 
