Hoe bied je troost aan een verdrietige collega?
Gepubliceerd op 18 augustus 2014 door Petra van Reek
Verdriet. Er lijkt een taboe op te bestaan, al helemaal op het werk. ‘Huilen doe ik alleen thuis’, hoor ik veel mensen zeggen als ik hen vraag hoe zij op het werk omgaan met verdriet door een ingrijpende gebeurtenis, zoals het overlijden van een dierbare, een scheiding of (dreigend) ontslag. Deze overtuiging lijkt ervan uit te gaan dat je als mens altijd volledige controle kunt houden over je emoties. Alsof we computers zijn die we aan of uit kunnen zetten.
‘Is dat dan niet zo?’ vraag je je misschien af. Het lastige is dat ons brein maar een beperkte capaciteit heeft als het gaat om het incasseren en verwerken van emoties. Dat verklaart waarom we vaak prikkelbaar, gefrustreerd of geïrriteerd reageren als we problemen hebben.
Daarnaast maken negatieve emoties, zoals verdriet en angst, geen onderscheid tussen werk en privé. Ze vragen ook op het werk aandacht, wat ten koste gaat van je concentratie en motivatie. En kan leiden tot stressreacties en verminderd functioneren.
Omgaan met verdriet is dus hard werken voor degene die ermee geconfronteerd wordt. Het is vaak ook een eenzaam proces. Veel mensen houden hun verdriet voor zich omdat ze anderen er niet mee willen belasten.
In dit artikel geef ik je tips hoe je er voor een collega kunt zijn die rouwt om een groot verlies. Zodat hij of zij zich op het werk niet meer eenzaam, maar juist gesteund voelt. En daardoor weer beter in staat is om (samen) te werken.
In een volgend artikel zal ik je tips geven die je helpen bij het verwerken van je eigen verdriet.
Tip 1: Laat merken dat je weet van het verlies
Veel mensen die met verlies worden geconfronteerd ervaren dat hun wereld op hun kop staat terwijl de buitenwereld gewoon doorgaat alsof er niets is gebeurd. Dat is een heel vervreemdende ervaring waardoor iemand zich heel eenzaam kan voelen. Wil je er voor je verdrietige collega zijn? Ontloop hem of haar dan niet, want de ander kan zich er behoorlijk door in de steek gelaten voelen.
Tip 2: Laat je niet (af)leiden door de buitenkant van de ander
Sommige mensen hebben altijd een lach op hun gezicht, of het nou goed met ze gaat of niet. Maak daar niet uit op dat ze het verdriet alweer te boven zijn. Veel mensen laten hun verdriet pas zien als ze het gevoel hebben dat het er mag zijn en jij het aankunt.
Tip 3: Stel vragen in plaats van dat je oplossingen biedt, aannames doet of relativeert
Iemand die verdrietig is zit daar niet op te wachten, hoe goed bedoeld ook. Het kan je collega het gevoel geven dat het verdriet er niet mag zijn. Je kunt dus beter vragen hoe het met de ander gaat en dan luisteren. Je hebt dan misschien het gevoel dat je niets doet, maar dat doe je wel! Je biedt immers een luisterend oor, aandacht en ruimte. En daar heeft de ander meestal veel meer behoefte aan dan aan jouw ‘wijze woorden’, clichés (‘Na regen komt zonneschijn’) of relativerende opmerkingen (zoals bij een scheiding: ‘Je ontmoet vast wel weer iemand anders’).
Tip 4: Huil niet mee, maar luister en erken de gevoelens van je collega
Veel mensen die verdrietig zijn hebben liever steun van iemand die stevig blijft dan iemand die meehuilt. Dat voelt veiliger. De ander kan zich dan op zichzelf richten en hoeft zich niet ook nog om jouw verdriet te bekommeren.
Erkennen doe je door uit te spreken dat je je kunt voorstellen dat de ander zich verdrietig, somber, boos of bang voelt (wat het ook is). Daardoor merkt de ander dat zijn of haar gevoelens er mogen zijn. Dat hij of zij geen aansteller of vreemde is. Iemand met een sterke Innerlijke Criticus kan dat echt nodig hebben als tegengeluid (tegen kritische innerlijke stemmetjes die zeggen: ‘Wat ben jij een aansteller!’). Het kan zijn dat je collega nu breekt en moet huilen. Denk dan niet dat je iets verkeerd hebt gezegd. Integendeel, je hebt de ander juist geholpen! En wel bij het uiten van zijn/haar gevoelens! Vaak lucht dat enorm op en voelt de ander zich daarna een stuk beter, meer ontspannen.
Tip 5: Blijf even stil als de ander is uitgehuild en wacht tot de ander weer gaat spreken
In trainingen merk ik vaak hoe veel mensen moeite hebben met het laten vallen van een stilte. Als je stil blijft als iemand huilt, maar ook daarna, zul je merken dat de stilte geen ongemakkelijke is. Sterker nog, jij en je collega zullen rust en ruimte ervaren. Dat helpt de ander om even tot zichzelf te komen. Grote kans dat deze vervolgens de stilte verbreekt met een vraag of een zelfbedachte oplossing. In deze fase van het gesprek zul je hoogstwaarschijnlijk allebei een waardevolle verbinding en dankbaarheid ervaren.
Dat je daarna weer aan het werk moet geeft niet. Je hebt zo de eerste steen gelegd voor een warm collegiaal contact. De ander weet dat je er voor hem/haar bent, wat er ook speelt. Dat geeft troost en vertrouwen. Grote kans dat de ander ook voor jou klaar wil staan als jij het zwaar hebt. Mooi toch als je er zo op het werk voor elkaar kunt zijn? Je zal zien dat het ook de samenwerking en sfeer op het werk ten goede komt.
Behoefte aan meer tips? Dan kan ik je het boekje Troost vragen, geven en ontvangen van Riekje Boswijk-Hummel van harte aanbevelen. Het staat vol praktische voorbeelden van do’s en don’ts waar je geen hulpverlener voor hoeft te zijn om er wat aan te hebben.
Wil je reageren op dit artikel? Ik lees je reactie graag!
© Petra van Reek | IK-werk
Reacties
Bedankt voor je tips. Ik neem ze zeker mee. En daarnaast geeft het mij een gevoel van zekerheid. Want iedereen reageert gewoon anders. Sommigen kunnen hun emoties bedwingen maar anderen weer niet. En het is precies zoals je net vermeld: af en toe is juist die stille moment; het moment waarin beide partijen even tot zich komen om zich te herstellen om daarna weer door te gaan met het gesprek ofzo.
Wat een mooi advies en helemaal mee eens. Soms verrast het me hoe we als mens op elkaar reageren. En uiteindelijk krijgt iedereen net verdriet te maken. Leuk om te zien dat je onderaan het boekje van Riekje aanraad. Sinds ik dat boek gelezen heb begrijp ik eigenlijk pas echt hoe je met elkaar omgaat met verdriet en troost.
Zowel als voor mezelf als voor de ander. Groetjes Astrid
Deel opties
Warning: sizeof(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /var/www/vhosts/ikwerkcoaching.nl/httpdocs/scripts/pages/blogItem.php on line 47
Plaats een reactie:
"Ik leer hardwerkende professionals hoe ze met meer ontspanning, energie en plezier kunnen (samen)werken en (hr-)managers hoe zij kunnen bijdragen aan de bevlogenheid en duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers." 
