Blog artikelen
Hoe je opkomt voor jezelf met respect voor de ander
Gepubliceerd op 14 oktober 2011 door Petra van Reek
Voorafgaand aan een assertiviteitstraining vraag ik mensen altijd wat ze willen leren in de training. De meesten geven aan dat ze beter voor zichzelf willen opkomen. Ze laten over hun grenzen gaan, durven hun mening niet te geven in een groep of vinden van zichzelf dat ze te secundair reageren. Ze willen zich assertiever gedragen. Maar wat is dat eigenlijk, assertief gedrag?
Wikipedia formuleert het als volgt:
“Als je assertief adequaat reageert dan kom je op voor je eigen mening, rechten en standpunten zonder je gesprekspartners agressief te benaderen zodat zij in hun waarde blijven.”
Stap 1: benoem je eigen gevoel
Stap 2: benoem het feitelijke gedrag van de ander waar je je aan stoort
Stap 3: benoem het gevolg van dat gedrag
Stap 4: spreek een duidelijk verzoek uit naar de ander
Ik ben benieuwd naar je reactie!
Welke tips in dit artikel zijn nuttig voor je zijn en waar wil je meer over weten? Klik op 'Plaats reactie' om te reageren.
Zelfvertrouwen krijg je zó!
Gepubliceerd op 11 augustus 2011 door Petra van Reek
Zelfvertrouwen wordt in de encyclopedie omschreven als: ‘het gevoel dat je niemand anders nodig hebt om te bereiken wat je wilt’. Je durft nieuwe taken of uitdagingen aan te pakken en vertrouwt op een goede afloop. Voor sommige mensen is dit heel vanzelfsprekend. Maar dat is het niet voor iedereen. Bij een gebrek aan zelfvertrouwen voel je je onzeker, vind je het oppakken van nieuwe taken eng en blijf je vaak liever op de achtergrond. Wanneer je thuis of op het werk tegenslag het hoofd moet bieden kun je veel last hebben van je eigen onzekerheid. Het kan zich uiten in diverse spanningsklachten zoals: piekeren, somberheid, hoofdpijn en een gebrek aan energie.
Hoe ontstaat een gebrek aan zelfvertrouwen? Er zijn meerdere factoren die, vaak in combinatie, een belangrijke rol spelen. Ik zal hier drie van de belangrijkste bespreken. De eerste is de manier waarop je door je ouders of verzorgers bent opgevoed. Hebben zij lange tijd al je problemen voor je opgelost? Zo ja, dan is dat natuurlijk heel lief van ze. Het heeft je alleen niet geholpen veel zelfvertrouwen op te bouwen. Heb je juist heel weinig hulp gehad van je ouders? Daar kun je ook heel onzeker van worden. Voor ouders is het dus heel belangrijk dat ze de balans vinden tussen helpen en hun kinderen zélf hun problemen laten oplossen.
Heb je daarnaast het gevoel dat je thuis werd geaccepteerd om wie je was? Als je het gevoel hebt van niet, heb je waarschijnlijk ook weinig aandacht en complimenten van je ouders of verzorgers gekregen. Daar kun je ook heel onzeker van zijn geworden. Onderschat ook niet de impact op je zelfvertrouwen als je nu als volwassene nog steeds weinig erkenning van hen krijgt. Hoe oud, sterk en onafhankelijk je nu misschien ook bent, helemaal immuun zul je hier nooit voor worden.
Een tweede bepalende factor voor je zelfvertrouwen is jouw unieke karakter. Iemand met bijvoorbeeld een bange aard vermijdt vaak risico’s en bouwt zo dus minder zelfvertrouwen op dan iemand die zichzelf wel uitdaagt. En iemand die van nature meer op zichzelf is dan tussen de mensen, krijgt minder feedback van de mensen uit de omgeving. Grote kans dat zo’n persoon ook meer complimenten misloopt dan de mensen die zichzelf meer op de voorgrond plaatsen.
Een derde invloedrijke factor op je zelfvertrouwen is hoe je als kind op school door je docenten en leeftijdsgenoten beoordeeld werd. Kreeg je veel kritiek over je gedrag of prestaties? Of werd je juist gestimuleerd het beste uit jezelf te halen? En hoe werd er gereageerd als je een onvoldoende haalde of wanneer je iets niet kon of durfde? Bij mij op school kreeg je na een taak of toets altijd te horen hoeveel fouten je had gemaakt. Of het er nou nul of tien waren. Hoeveel je er goed had hoorde je nooit. En volgens mij is dat nog steeds zo op veel scholen. Die kritische blik zit kennelijk nog steeds ingebakken in onze westerse maatschappij.
Hoeveel zelfvertrouwen heb jij in de loop der jaren opgebouwd? Veel? Gefeliciteerd! Houden zo, de volgende tips kun je overslaan. Kun je nog wel wat zelfvertrouwen gebruiken? Lees dan snel verder, want ik geef je hieronder vijf tips die gegarandeerd bijdragen aan jouw zelfvertrouwen als je ze consequent toepast!
Tip 1: ontvang complimenten als een cadeau
Ken je dat? Je krijgt een compliment over je kleding en je zegt: “Het is maar een H&M-etje hoor...”. Of iemand complimenteert je over je werk en je reageert met: “Daar word ik toch voor betaald?” Wij nuchtere Nederlanders zijn vaak niet zo goed in het geven en ontvangen van complimenten. Zonde! Want hier ligt een kans om je zelfvertrouwen te vergroten! Zie complimenten als een cadeautje en neem ze hartelijk in ontvangst. Bedank de ander voor het compliment zonder het af te zwakken. Voor de gever ook wel zo leuk toch? Die zal vaker ‘cadeautjes’ geven als jij ze aanneemt. En dat is voor jou dan weer leuk!
Tip 2: stel jezelf uitdagende doelen
Als er iets zelfvertrouwen geeft dan is het wel jezelf uitdagende doelen stellen. Zeker als het dan ook nog eens lukt! Ik zie het in mijn assertiviteitstrainingen, maar spreek ook uit eigen ervaring. Zo vond ik de stap naar het zelfstandig ondernemerschap ontzettend spannend. Het opgeven van zoveel zekerheden, de kans op deuken in mijn ego als het niet zou lukken... brrr... Tegelijkertijd wist ik van mijzelf dat ik er spijt van zou krijgen als ik het niet zou proberen. Het is toch zonde om een hartenwens alleen maar te laten varen vanwege een kwetsbaar ego? Nu is gebleken dat het een goede stap is geweest, ben ik blij dat ik de stap heb durven zetten. Het heeft mijn zelfvertrouwen een enorme boost gegeven!
Tip 3: vier je successen op een manier waar jij blij van wordt!
Ook een niet geheel onbelangrijke tip en een die ik zelf nog wel eens oversla. Stom, want juist het stilstaan bij je successen houdt het leuk om jezelf uitdagende doelen te blijven stellen. Het motiveert om hiermee door te gaan en dus nóg meer zelfvertrouwen op te bouwen!
Hoe je successen kunt vieren? Ik vier het door mijzelf te trakteren op een lekkere verwennerij, een nieuwe cd of een paar uur vrij. Waar word jij blij van?
Tip 4: steek meer energie in wat wel kan in plaats van wat niet kan
Deze tip is speciaal voor de doemdenkers onder ons. Als je veel tijd steekt in piekeren over al je problemen en onmogelijkheden lekt je energie weg en kun je onzeker worden over jezelf. Help jezelf door een piekeruur in te lassen, bijvoorbeeld van 20.00 tot 21.00 uur, en zet een kookwekker. In dat uur ga je heel gericht piekeren. Je pakt een probleem bij de kop en gaat in dat uur vooral tijd steken in het bedenken van oplossingen. Je zult merken dat je verder komt dan als je ongericht piekert. En dat geeft weer zelfvertrouwen!
Stop ook echt na een uur en ga dan lekker ontspannen, zodat je nog goed kunt slapen. Van de problemen waar je al langer mee zit, zijn er maar weinig zó urgent dat ze direct en in zijn geheel moeten worden opgelost. Morgen is er weer een dag en een piekeruur!
Tip 5: neem je eigen behoeftes net zo serieus als die van een ander
Ben jij iemand die altijd klaarstaat voor een ander, eventueel ten koste van jezelf? Dat is een mooie eigenschap, tenzij de balans doorslaat en je structureel meer geeft dan ontvangt. Dan doe je jezelf tekort. En waarom zou je dat doen? Ben jij minder belangrijk dan de ander? Verdien jij af en toe geen rust, plezier, aandacht of...? Wat je ook van jezelf denkt en wat je behoefte ook is, je zult merken dat je zelfvertrouwen groeit als je evenveel rekening houdt met je eigen behoeften als met die van een ander. Ten eerste omdat je je beter voelt als jij lekkerder in je lijf zit. Ten tweede omdat anderen je meer serieus nemen als jij dat zelf ook doet. Probeer het eens, je bent het experiment waard!
Tot slot van dit artikel wil ik nog een opmerking plaatsen. Je zou door alle voorgaande tips misschien het idee kunnen krijgen dat je als mens volledig maakbaar bent en er overal een oplossing voor bestaat. Dat is natuurlijk niet zo. Maar je kunt wel stappen zetten. Accepteren dat je iets niet kunt of dat iets niet gaat zoals je had gepland is ook een stap die leidt tot meer zelfvertrouwen. Daarmee erken je dat je geen ‘superman’ of ‘superwoman’ hoeft te zijn en kun je het leven meer nemen zoals het komt. Dat leeft een stuk relaxter.
© Petra van Reek | IK-werk
Ik ben benieuwd naar je reactie!
Wat vind je van dit artikel? Welke tips helpen jou om te bouwen aan je zelfvertrouwen? Ik lees graag je reactie. Plaats jij hem hieronder? Exposure geeft óók zelfvertrouwen! ;-)
Nee zeggen voor ja-zeggers
Gepubliceerd op 17 juni 2011 door Petra van Reek
Ja-zeggers zeggen liever ja dan nee. Misschien uit gewoonte, maar vaak uit angst om te falen of de ander teleur te stellen is mijn ervaring. Dus vanuit de ja-zegger bekeken: waarom zou je nee zeggen? Wat levert het op?
Ten eerste levert nee je meer tijd, energie en plezier op. Immers, de tijd en energie die je normaal steekt in het doen wat anderen willen, kun je nu steken in wat jij wilt. Misschien meer tijd met je gezin doorbrengen of meer tijd besteden aan je eigen werk in plaats van aan dat van anderen?
Ten tweede levert het je meer (zelf)respect en zelfvertrouwen op. Je zult namelijk zien dat anderen het vaak helemaal niet zo erg vinden als jij je grenzen aangeeft. Sterker, ze zullen je eerlijkheid waarderen, mits je het op een respectvolle manier doet natuurlijk. En die waardering, geeft jou weer zelfvertrouwen en -respect.
Realiseer je dat je ook betrouwbaarder overkomt op anderen als je ook nee durft te zeggen. Ze weten dan wat ze aan je hebben. Ja is ja en nee is nee. Bij iemand die altijd ja zegt, ga je op den duur toch denken: “Je zegt wel ja, maar meen je het ook?” En zelfs als je het als ja-zegger meent, kan de ander alsnog wat wantrouwend worden. Want kun je alles wat je belooft wel waarmaken?
Laten we voor de volledigheid ook nog even naar de nadelen kijken. Wat kost het je als je nee zegt? Een nadeel kan zijn dat de ander teleurgesteld is of boos wordt als jij nee zegt. En dat had jij kunnen voorkomen als je - zoals altijd - gewoon ja had gezegd. Maar wat gebeurt er dan met jou en met wat jij wilt? Wat zegt het over de ander als die jouw grenzen niet accepteert? Hoe gelijkwaardig is jullie contact dan? Is dat wat je wilt?
Een ander bezwaar kan zijn dat je het gevoel hebt te falen als je nee zegt. Dat gevoel hebben mensen nog wel eens als ze nee zeggen tegen bijvoorbeeld een extra taak op het werk. Het zijn vaak mensen die hun bestaansrecht ontlenen aan het ‘doen’, niet aan wie ze zijn. Maar onthoud dat je een ‘human being’ bent en geen ‘human doing’! Als je leeft als een ‘human doing’ leef je als een willoze robot die zich laat aansturen door anderen. Dat wil je toch niet?
Maak de balans nu eens op. Wegen de voordelen van het nee zeggen op tegen de nadelen? Zo ja, lees dan verder hoe je in vijf stappen op een respectvolle manier nee kunt zeggen tegen anderen. Zo nee, kijk dan eens naar onderstaande tekening die gaat over het aanleren van nieuw gedrag.
Nee zeggen kan heel spannend zijn als je normaal altijd ja zegt (your comfort zone). Je weet immers nooit zeker hoe je omgeving op jouw nee gaat reageren, totdat je het zegt. En dan
kan het gaan zoals je voorspeld had of... magie! Durf jij het risico te nemen? Als je de volgende stappen aanhoudt, kan het bijna niet fout gaan.
Stap 1: zeg nee
Dat betekent dus niet om de zaak heen draaien, maar gewoon eerlijk zijn en nee zeggen. Dan is het voor de ander direct duidelijk. Wel zo prettig. Er is niets zo vervelend als een verzoek doen en na een lange inleiding horen dat de ander het niet gaat doen. Toch?
Stap 2: geef maximaal één reden
Je hoeft geen reden te geven, maar als je dat toch wilt doen, geef er dan maximaal één. Als je meer redenen geeft, vergroot je namelijk de kans op discussie en dat wil je niet.
Stap 3: toon begrip voor de teleurstelling van de ander
Het is logisch als de ander teleurgesteld reageert op jouw nee. Dat zou jij ook zijn als je iets graag wilt en niet krijgt. Gun de ander dus zijn/haar teleurstelling en toon begrip. Dit kun je doen door bijvoorbeeld te zeggen: “Ik zie dat je teleurgesteld bent.”.
Stap 4: geef een alternatief
Je hoeft het probleem van de ander niet op te lossen, maar je kunt wel meedenken in oplossingen. Zeker als je een alternatieve oplossing weet, bied die dan. De ander kan daar enorm mee geholpen zijn.
Stap 5: herhaal nee als de ander blijft aandringen en benoem het gedrag van de ander
Dit is een stap die veel mensen overslaan. Ze gaan zich verdedigen of blijven in herhaling vallen. Heel vermoeiend voor beide partijen. Er is dus een andere manier. Zeg dat je het vervelend vindt dat de ander zo aan blijft dringen en vraag de ander daarmee te stoppen. Negen van de tien keer stopt de ander dan wel. Vind je dit te bot of hard om te zeggen? Vraag jezelf dan af wie er nu werkelijk bot doet. Jij of de persoon die jouw grens niet accepteert?
Ik hoop dat ik je met dit artikel help om assertiever te zijn, zodat er meer ruimte is voor jou en magie in je werk en leven!
© Petra van Reek | IK-werk
Ik ben benieuwd naar je reactie!
Heb jij ook moeite met nee zeggen? Helpt dit artikel jou om beter voor jezelf op te komen? Ik hoor het graag. Laat je een reactie achter?
"Ik leer hardwerkende professionals hoe ze met meer ontspanning, energie en plezier kunnen (samen)werken en (hr-)managers hoe zij kunnen bijdragen aan de bevlogenheid en duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers." 
